Doprowadzenie prądu do domu jest nieodzowne. Jak to zrobić? I co powinna zawierać umowa z zakładem energetycznym?

Jakie przyłącze – napowietrzne czy kablowe?

O wyborze sposobu doprowadzenia prądu do naszego domu decyduje zakład energetyczny. Jeśli sieć jest napowietrzna, a zakład pozostawia nam wolny wybór – można zdecydować się na tańsze przyłącze napowietrzne lub droższe, ale bardziej estetyczne – kablowe.Jeśli jednak sieć jest kablowa – przyłącze tez musi być kablowe.

Wydanie warunków technicznych przyłączenia

Warunki techniczne przyłączenia wydaje rejonowy zakład energetyczny. Aby je uzyskać, należy w nim złożyć:

• wniosek (w którym należy między innymi podać adres budowy i określić moc przyłączeniową),
• dokument własności działki,
• plan zabudowy lub szkic sytuacyjny z narysowanym budynkiem.

Za wydanie technicznych warunków przyłączenia nic się nie płaci. Decyzja jest wydawana w ciągu 10 dni roboczych i są w niej podane następujące informacje:

• sposób zasilania (czy z sieci kablowej, czy napowietrznej),
• miejsce przyłączenia do sieci,
• sugerowany rodzaj przyłącza,
• wymagane uzgodnienia z rejonowym zakładem energetycznym.

Jeśli prąd do domu będzie przesyłany przewodami napowietrznym, to są to wszystkie wymagane uzgodnienia i można rozpocząć budowę przyłącza.

Przyłącze kablowe – musi być projekt

Przyłącze kablowe musi zaprojektować uprawniony inżynier elektryk. Projekt przyłącza musi być wykonany zgodnie z technicznymi warunkami przyłączenia. Jeśli sytuacja jest prosta i typowa, wrysowuje je w projekt budowlany – jako odcinek od najbliższego słupa elektrycznego do domu. Jest to tak zwany schemat jednokreskowy.

Wszystkie szczegóły (jak na przykład trasę kabla czy miejsce zamontowania licznika) projektant musi uzgodnić z rejonowym zakładem energetycznym. Przyłącze elektryczne nie może kolidować z innymi instalacjami: gazową, wodną, kanalizacyjną, teletechniczną. Dlatego przyłącze należy wrysować w aktualną mapę geodezyjną z zaznaczonymi wszystkimi instalacjami i oddać do zaopiniowania w Zakładzie Uzgodnień Dokumentacji ZUD).
Potwierdzeniem tego, że projekt jest wykonany prawidłowo – instalacja elektryczna nie koliduje z innymi – jest pozytywna opinia ZUD.
O powyższe uzgodnienia i opinie stara się projektant. My sprawdźmy, czy je uzyskał, zanim zapłacimy mu za projekt.

Budowa przyłącza

Budowę przyłącza elektrycznego można rozpocząć po uzyskaniu pozwolenia na budowę domu i jeżeli przyłącze ma przebiegać przez teren sąsiada – jego zgody. Przyłącze – czy to kablowe, czy napowietrzne – wykonać może tylko elektryk z uprawnieniami, który jest zarejestrowany w zakładzie energetycznym.

Prąd na placu budowy

Zanim zacznie się budowa domu, na plac budowy trzeba doprowadzić prąd elektryczny. Trzeba więc zamontować złącze  (czyli skrzynkę elektryczną), które zasilać będzie urządzenia elektryczne używane podczas budowy.

Prąd w domu

Jeśli na czas budowy była zamontowana prowizoryczna skrzynka elektryczna zasilana z sieci napowietrznej, to po zakończeniu budowy demontuje się ją, a prąd doprowadza się do domu przyłączem napowietrznym wprost ze słupa elektrycznego. Montuje się je – z zachowaniem odpowiednich odległości od okien i dachu – na stojaku  lub bezpośrednio na zewnętrznej ścianie domu  i prowadzi do złącza, czyli skrzynki umieszczonej na parterze. Obok złącza montuje się również licznik, a wewnątrz domu – tablicę z bezpiecznikami. Nie ma tu wymogu, by skrzynka była dostępna od ulicy (jak w odniesieniu do przyłącza kablowego), ponieważ w razie awarii prąd można odłączyć na słupie elektrycznym.

Jeśli natomiast na budowie zainstalowano skrzynkę elektryczną w docelowym miejscu, po zakończeniu budowy prowadzi się w gruncie kabel ze skrzynki w ogrodzeniu do tablicy z bezpiecznikami w domu.

Dalej prąd rozprowadzany jest do poszczególnych pomieszczeń. Po doprowadzeniu przewodów do zbudowanego już domu pracownicy rejonowego zakładu energetycznego dokonują odbioru przyłącza, po czym wydają odpowiedni protokół i plombują skrzynkę, aby uniemożliwić pobór prądu przed licznikiem. Przyłącze kończy się w miejscu, gdzie zamontowany jest licznik, dlatego instalacja między licznikiem, a domem nie jest sprawdzana przez zakład energetyczny i sami musimy dopilnować jej starannego wykonania przez elektryka.

Kiedy możemy zostać pozbawieni prądu

Zakład energetyczny może wstrzymać dostarczanie energii elektrycznej, jeżeli odbiorca:

• nie ureguluje należności za dostarczoną energię;
• używa urządzeń zakłócających pracę sieci lub instalacji innych odbiorców;
• samowolnie wprowadzi zmiany w instalacji oplombowanej przez przedsiębiorstwo;
• uniemożliwi przedstawicielom zakładu energetycznego dostęp do elementów sieci i urządzeń będących własnością zakładu, znajdujących się na terenie odbiorcy;
• utrzymuje nieruchomość w sposób zagrażający prawidłowemu funkcjonowaniu sieci.

Jak określić moc przyłączeniową

Maksymalna moc prądu elektrycznego jest to moc, jaka w przyszłości będzie pobierana przez używane w domu urządzenia elektryczne (sprzęt AGD, hydrofor, oświetlenie, automatykę, komputery, urządzenia alarmowe, kuchnie, ogrzewanie elektryczne itp.) jeśli będą pracowały jednocześnie. W praktyce jednak rzadko zdarza się taka sytuacja. Moc maksymalną można wyliczyć samemu (gdy znamy orientacyjną moc poszczególnych urządzeń), ale lepiej poprosić o to projektanta elektryka lub zapytać w zakładzie energetycznym w trakcie składania wniosku. Ale musimy wiedzieć, czy i jakie urządzenia dużej mocy mają być zainstalowane w naszym domu (elektryczny piec grzewczy, kuchenka elektryczna z piekarnikiem, przepływowy ogrzewacz elektryczny, elektryczne ogrzewanie podłogowe lub akumulacyjne). Teoretycznie można wystąpić o przydział mocy równy mocy maksymalnej. Zazwyczaj jednak moc przyłączeniowa jest niższa niż moc maksymalna.

Umowa taka powinna określać:

• strony zawierające umowę;
• obiekt, do którego będzie dostarczana energia oraz miejsce zamontowania licznika;
• zobowiązanie do sprzedaży i odbioru określonej ilości prądu;
• termin rozpoczęcia sprzedaży
• ceny i stawki opłat taryfowych, sposób obliczania należności oraz terminy i sposoby zapłaty, a także warunki wprowadzania zmian  w zakresie płatności;
• moc umowną, nie większą od mocy przyłączeniowej;
• charakterystykę energetyczną odbioru;
• standardy jakościowe obsługi odbiorców;
• obowiązki i prawa stron w zakresie pomiaru i kontroli poboru energii;
• odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy (np. kary umowne);
• termin ważności umowy oraz warunki jej zmiany i wypowiedzenia.

Okres jednorazowej przerwy awaryjnej w dostarczaniu energii elektrycznej nie może przekroczyć 48 godzin w okresie do 31 grudnia 2002 roku. Natomiast łączny okres wyłączeń awaryjnych w ciągu roku nie może przekroczyć 72 godzin. Jeżeli zakład przekracza te normy lub też dostarczany prąd nie spełnia parametrów technicznych określonych w umowie, odbiorca może wystąpić z roszczeniem o naprawienie szkody spowodowanej nienależytym wywiązywaniem się z umowy. Dochodzenie uprawnień będzie ułatwione, jeżeli w umowie pomiędzy zakładem a odbiorcą zostaną określone zasady odpowiedzialności za niedotrzymanie warunków umowy.

Źródło: „Murator”

Tekst: Andrzej Perski, Iwona Sysik
Zdjęcia: Krzysztof Zasuwik, Rafał Czyżewski